ابوسعید احمد بن عبدالجلیل سجزی، ریاضیدان و ستارهشناس برجسته ایرانی، در قرن چهارم هجری قمری میزیست و یکی از نوآوران بزرگ در علوم ریاضی و نجوم بود. او در حدود سال ۳۳۰ هجری قمری در سیستان متولد شد و بخش عمدهای از زندگی علمی خود را در شیراز و خراسان سپری کرد.
سجزی در زمینههای مختلف ریاضی، هندسه، و نجوم فعالیت داشت و تألیفات متعددی از خود به جای گذاشت. او یکی از نخستین دانشمندانی بود که به حرکت وضعی زمین اشاره کرد، نظریهای که بعدها توسط دانشمندانی مانند کپرنیک و گالیله مورد تأیید قرار گرفت. ابوریحان بیرونی در آثار خود به سجزی اشاره کرده و از او به عنوان یکی از دانشمندان برجسته زمان خود یاد کرده است.
یکی از مهمترین اختراعات سجزی، اسطرلاب زورقی بود که بر اساس فرضیه حرکت زمین طراحی شده بود. این ابزار نجومی، برخلاف اسطرلابهای معمولی، بر پایه این نظریه ساخته شده بود که زمین به دور خود میچرخد. ابوریحان بیرونی این اختراع را تحسین کرده و آن را یکی از نوآوریهای مهم در علم نجوم دانسته است.
سجزی همچنین در زمینه هندسه و ریاضیات تألیفات مهمی داشت. او در توسعه روشهای هندسی و حل مسائل پیچیده ریاضی نقش بسزایی ایفا کرد. برخی از آثار برجسته او شامل کتاب الاختیار تحصیل القوانین الهندسه، المدخل فی علم الهندسه، و رساله فی عمل البرکار التام هستند. او همچنین در زمینه مثلثات و محاسبات نجومی مطالعات گستردهای انجام داد.
در کنار فعالیتهای علمی، سجزی در رصدخانههای مختلف نیز حضور داشت و در تعیین میل اعظم و سایر محاسبات نجومی مشارکت کرد. او در رصدخانه شیراز تحت نظارت عبدالرحمن صوفی رازی فعالیت داشت و در محاسبات مربوط به انقلابهای خورشیدی نقش داشت.
ابوسعید سجزی در سال ۴۱۴ هجری قمری درگذشت، اما میراث علمی او همچنان در تاریخ علم باقی مانده است. آثار و نظریات او تأثیر عمیقی بر دانشمندان بعدی گذاشت و نقش مهمی در پیشرفت علوم ریاضی و نجوم ایفا کرد.