ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی، ریاضیدان، مهندس، منجم و نویسنده برجسته ایرانی قرن سوم هجری قمری (برابر با قرن نهم میلادی) بود که در ماهان، از توابع کرمان، زاده شد. تاریخ دقیق تولد و وفات او مشخص نیست، اما بر اساس منابع موجود، وی حدود سال ۲۱۰ هجری قمری به دنیا آمد و در حدود ۲۷۵ هجری قمری درگذشت.
ماهانی یکی از چهره‌های برجسته در علوم ریاضی و نجوم بود و آثار مهمی در این زمینه‌ها به جا گذاشت. تخصص اصلی او در هندسه و ریاضیات محض بود و یکی از مهم‌ترین دستاوردهایش، تفسیر مقاله دهم از کتاب «اصول اقلیدس» است که امروزه در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری می‌شود. او همچنین در حل معادلات درجه سوم نقش مهمی داشت و معادله‌ای که به نام «معادله ماهانی» شناخته می‌شود، به او نسبت داده شده است.
در حوزه نجوم، ماهانی رصدهای متعددی انجام داد که ابن یونس در زیج کبیر حاکمی از آن‌ها نام برده و از داده‌های او استفاده کرده است. برخی از رصدهای مهم او شامل خسوف‌های سال‌های ۲۳۹، ۲۴۰ و ۲۵۲ هجری قمری، کسوف سال ۲۵۲ هجری قمری، و قرانات سیاراتی مانند زهره و زحل در سال ۲۴۴ هجری قمری است. او همچنین کتابی با عنوان «مقاله فی معرفه السمت لای ساعه اردت و فی ای موضع اردت» نوشت که امروزه نسخه‌ای از آن در استانبول موجود است.
ماهانی بخش عمده‌ای از زندگی خود را صرف تدوین واژه‌ها و اصطلاحات فنی کرد و قسمت‌های مهمی از اصول اقلیدس را تفسیر و تشریح نمود. آثار او شامل «شرح مقاله پنجم کتاب اصول اقلیدس»، «شرح مقاله دوم کتاب کره و استوانه ارشمیدس»، «اصلاح کتاب مانالاوس در اشکال کروی»، و «زیج» است که نسخه‌ای از آن در کمبریج موجود است.
او در بغداد زندگی می‌کرد و در آنجا به تدریس و پژوهش پرداخت. تأثیر او بر ریاضیات و نجوم اسلامی بسیار قابل توجه است و آثارش در قرون بعدی مورد استفاده دانشمندان بزرگی مانند خیام و ابن یونس قرار گرفت. ماهانی نه‌تنها در توسعه ریاضیات و نجوم نقش داشت، بلکه در انتقال دانش یونانی به جهان اسلام نیز سهم بسزایی ایفا کرد.