
ابو منصور موفق هروی، پزشک و داروشناس برجسته ایرانی، در سدههای چهارم و پنجم هجری قمری میزیست. او یکی از نخستین دانشمندان ایرانی بود که به مطالعه و تدوین آثار علمی در زمینه داروشناسی به زبان فارسی پرداخت. اثر برجسته او، کتاب الابنیه عن حقایق الادویه، یکی از قدیمیترین متون فارسی در زمینه داروشناسی محسوب میشود و اطلاعات ارزشمندی درباره خواص داروهای گیاهی و معدنی ارائه میدهد.
موفق هروی در دوران حکومت سامانیان، به ویژه در عهد منصور یکم سامانی، فعالیت علمی خود را گسترش داد. او برای گردآوری اطلاعات درباره داروها، سفرهای متعددی به مناطق مختلف ایران و هند انجام داد. این سفرها به او امکان داد تا دانش داروشناسی را از منابع مختلف، از جمله متون یونانی، رومی، و بهویژه هندی، گردآوری کند. او در کتاب خود تأکید میکند که حکیمان هندی در شناخت داروها برتر از یونانیان و رومیان بودهاند.
کتاب الابنیه عن حقایق الادویه شامل طبقهبندی دقیق ۵۸۵ نوع دارو بر اساس تأثیرات آنها است. موفق هروی در مقدمه کتابش اشاره میکند که آثار حکیمان پیشین را بررسی کرده و اطلاعات دارویی را با دقت تحلیل کرده است. او از دانشمندانی مانند بقراط، جالینوس، دیوسکوریدس، ابن ربن طبری، محمد بن زکریای رازی، و حنین بن اسحاق نام میبرد و از آثار آنها بهره گرفته است.
این کتاب نهتنها به معرفی داروها پرداخته، بلکه تأثیرات و مضرات احتمالی آنها را نیز بررسی کرده است. موفق هروی در نگارش این اثر، رویکردی انتقادی اتخاذ کرده و تلاش کرده است تا اطلاعات دقیق و کاربردی را در اختیار پزشکان و داروسازان قرار دهد. نسخهای از این کتاب که در سال ۴۴۷ هجری قمری توسط اسدی طوسی کتابت شده، امروزه در کتابخانه ملی اتریش در وین نگهداری میشود.
با وجود گذشت قرنها، کتاب الابنیه عن حقایق الادویه همچنان یکی از منابع ارزشمند در حوزه داروشناسی و تاریخ پزشکی محسوب میشود. این اثر نشاندهنده تلاشهای دانشمندان ایرانی در توسعه علوم پزشکی و داروشناسی است و مطالعه آن میتواند به درک بهتر تاریخ علم و طب سنتی کمک کند.
لطفا به این جا امتیاز دهید!
امتیاز صفحه شما :