کارت‌های گرافیکی، برای عملکرد صحیح، سازگاری و ارتباط با سایر اجزای سیستم، از مجموعه‌ای از استانداردهای فنی پیروی می‌کنند. این استانداردها در زمینه‌های مختلفی مانند واسط فیزیکی، پروتکل‌های تصویر، معماری پردازشی و مصرف انرژی تعریف شده‌اند.
🧩 ۱. استانداردهای فیزیکی و اتصال
🔌 PCI Express (PCIe)
استاندارد جهانی برای اتصال کارت گرافیک به مادربرد.
نسخه‌های مختلف: PCIe 2.0، 3.0، 4.0، 5.0 و اخیراً 6.0.
سرعت‌های انتقال از 4GB/s (PCIe 2.0) تا بیش از 64GB/s (PCIe 6.0 در حالت x16).
قابلیت اتصال به اسلات‌های x16 رایج در مادربرد.
📏 فرم‌فاکتور کارت
ابعاد استاندارد مانند ATX، Mini-ITX، Micro-ATX.
ارتفاع، طول و ضخامت کارت‌ها برای هماهنگی با کیس‌های مختلف.
🖥️ ۲. استانداردهای خروجی تصویری
🌐 HDMI (High Definition Multimedia Interface)
انتقال تصویر و صدا به‌صورت هم‌زمان.
نسخه‌ها: HDMI 1.4، 2.0، 2.1 برای پشتیبانی از 4K، 8K، HDR، VRR.
🌀 DisplayPort (DP)
استانداردی توسط VESA برای تصویر حرفه‌ای.
نسخه‌های 1.2، 1.4 و 2.0 با پهنای باند بالا، چند مانیتور، HDR، G-Sync.
📺 DVI / VGA
نسل‌های قدیمی‌تر؛ VGA آنالوگ و DVI دیجیتال.
استفاده محدود در نمایشگرهای کلاسیک یا تجهیزات خاص.
🔗 USB-C / VirtualLink
استاندارد اتصال تصویری برای واقعیت مجازی یا لپ‌تاپ‌های مدرن.
💾 ۳. استاندارد حافظه گرافیکی
🧠 VRAM Standards
GDDR (Graphics DDR): از GDDR3 تا GDDR6 و GDDR6X.
HBM (High Bandwidth Memory): حافظه با ساختار انباشته برای پهنای باند بیشتر.
⚡ مشخصات فنی حافظه:
حجم: 2GB تا 24GB یا بیشتر
فرکانس: از چند گیگاهرتز تا بیش از 20Gbps
رابط حافظه: 128-bit، 256-bit، 384-bit
🎮 ۴. استانداردهای پردازشی و نرم‌افزاری
🔧 DirectX (مایکروسافت)
API استاندارد برای اجرای بازی‌های ویندوز.
نسخه‌های رایج: DirectX 11، 12، با پشتیبانی از Ray Tracing و Compute Shader.
🔥 OpenGL / Vulkan
APIهای چند‌پلتفرمی برای گرافیک سه‌بعدی.
Vulkan با راندمان بالا و کنترل بهتر منابع سخت‌افزاری.
🧠 CUDA / OpenCL / Metal
پردازش‌های موازی و محاسبات علمی بر روی GPU:
CUDA (NVIDIA)
OpenCL (چند‌سازنده‌ای)
Metal (سیستم‌های Apple)
🔌 ۵. استانداردهای تغذیه و انرژی
⚡ Power Connector Standards
کانکتورهای 6-Pin، 8-Pin، 12VHPWR.
نیاز به توان‌های مختلف: از 75W تا بیش از 600W.
🌿 Efficiency & Thermal Standards
طراحی‌های خنک‌کننده براساس TDP (Thermal Design Power).
استفاده از استانداردهای مصرف بهینه انرژی مانند Energy Star یا مصرف پویا (Dynamic Power Scaling).
🛡️ ۶. استانداردهای نرم‌افزاری و امنیتی
UEFI Compatible VBIOS: برای سازگاری با بوت مدرن و Secure Boot.
HDCP (High-bandwidth Digital Content Protection): حفاظت از محتوای تصویری در HDMI/DP.
WHQL Certification (مایکروسافت): تضمین سازگاری با ویندوز.
🔮 ۷. استانداردهای آینده
PCIe 6.0 / 7.0: افزایش چشمگیر پهنای باند.
GDDR7 و HBM4: حافظه‌هایی با مصرف کمتر و سرعت بیشتر.
DisplayPort 2.1 / HDMI 2.1a: پشتیبانی از واقعیت ترکیبی، نرخ تازه‌سازی بالا و رنگ‌های گسترده‌تر.
پشتیبانی از هوش مصنوعی و استانداردهای پردازش زبان طبیعی (برای کارت‌هایی مانند RTX AI Engine).