آدولف فون بایر (نام کامل: یوهان فریدریش ویلهلم آدولف بایر؛ ۳۱ اکتبر ۱۸۳۵ – ۲۰ اوت ۱۹۱۷) یک شیمیدان آلمانی بود که کمک‌های چشمگیری به شیمی آلی و شیمی رنگ‌ها داشت. او بیشتر به خاطر کارهایش در سنتز ایندیگو، فنول‌فتالئین و فلورسین، همچنین توسعه نظریه تنش بایر و نامگذاری بایر شناخته می‌شود.
بایر در برلین، پروسیا، در خانواده‌ای که در ادبیات و علوم طبیعی برجسته بودند، به دنیا آمد. پدرش، یوهان جاکوب بایر، یک سرلشکر و مبتکر سیستم ژئودتیک اروپا بود. از کودکی، آدولف به آزمایشات شیمیایی علاقه‌مند بود و حتی در دوازده سالگی یک نمک دوبل جدید مس را کشف کرد.
او در دانشگاه برلین تحصیل کرد و ابتدا بر فیزیک و ریاضیات تمرکز داشت، اما علاقه‌اش به شیمی به زودی او را به هایدلبرگ منتقل کرد تا در آزمایشگاه بونزن کار کند. مطالعات او درباره متیل کلراید منجر به انتشار اولین کار او در سال ۱۸۵۷ شد. بایر بعداً در آزمایشگاه خصوصی ککوله کار کرد، جایی که با نظریه ساختاری ککوله آشنا شد.
از مهم‌ترین دستاوردهای بایر می‌توان به سنتز ایندیگو اشاره کرد که صنعت رنگ را متحول کرد و توسعه فنول‌فتالئین، یک نشانگر pH پرکاربرد، اشاره کرد. او در سال ۱۹۰۵ برای کارهایش در زمینه رنگ‌های آلی و ترکیبات هیدروآروماتیک، جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد.
بایر در طول زندگی حرفه‌ای خود موقعیت‌های دانشگاهی مختلفی داشت و جوایز و افتخارات زیادی برای مشارکت‌هایش در علم دریافت کرد. او در سال ۱۹۱۷ در اشتارنبرگ، نزدیک مونیخ، درگذشت و میراثی را به جا گذاشت که همچنان بر رشته شیمی تأثیر می‌گذارد.