
پروین اعتصامی، با نام اصلی رخشندهٔ اعتصامی، یکی از برجستهترین شاعران زن در تاریخ ادبیات فارسی و ایران است. او در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز به دنیا آمد و در خانوادهای اهل دانش و فرهنگ بزرگ شد. پدرش، یوسف اعتصامی (اعتصامالملک)، یکی از ادبای بزرگ و از جمله نویسندگان و مترجمان نامدار دوران قاجار بود. او نقشی مهم در آموزش و تربیت پروین داشت و او را با ادبیات فارسی و عربی آشنا کرد.
تحصیلات و آغاز شاعری
پروین تحصیلات ابتدایی را در تبریز گذراند و در نوجوانی به تهران رفت و در مدرسهٔ آمریکایی تهران به تحصیل ادامه داد. او از دوران کودکی به شعر و ادب علاقه داشت و تحت تأثیر محیط خانوادگیاش، شروع به سرودن شعر کرد. نخستین اشعار پروین در سن هشت سالگی سروده شدند و استعداد شاعری او از همان دوران کودکی نمایان بود.
آثار و سبک شعری
پروین اعتصامی در طول زندگی کوتاهش، آثاری ارزشمند از خود به جا گذاشت که شامل مجموعهای از قصاید، غزلیات و مثنویات است. مهمترین اثر او دیوان اشعار پروین اعتصامی است که شامل تمامی اشعار سرودهشده توسط او میباشد. دیوان پروین نخستین بار در سال ۱۳۱۴ به چاپ رسید و مورد استقبال گسترده قرار گرفت.
اشعار پروین دارای مضامین اخلاقی، اجتماعی و تعلیمی است و از زبان ساده و روانی برخوردار است. او در اشعارش به مسائل مختلفی از جمله فقر، ظلم، عدالت، آموزش و اخلاق پرداخته و با استفاده از تمثیلها و حکایتها، پیامهای خود را به خوانندگان منتقل کرده است. یکی از ویژگیهای برجسته شعر پروین، استفاده هنرمندانه از زبان و تصویرسازیهای زیباست که به اشعارش غنای خاصی بخشیده است.
زندگی شخصی و اجتماعی
پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۳ با پسرعموی خود، فضلالله اعتصامی، ازدواج کرد، اما این ازدواج مدت کوتاهی به طول انجامید و به جدایی انجامید. پروین پس از جدایی، به خانه پدری بازگشت و زندگی خود را به تدریس و شاعری ادامه داد. او همچنین به فعالیتهای اجتماعی و خیریه نیز مشغول بود و تلاشهای بسیاری برای حمایت از حقوق زنان و کودکان انجام داد.
مرگ و میراث
پروین اعتصامی در ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ بر اثر بیماری حصبه درگذشت و در آرامگاه خانوادگی خود در قم به خاک سپرده شد. آثار او بهعنوان یکی از برجستهترین نمونههای شعر زنانه در ادب فارسی شناخته میشوند و مورد تقدیر و تحسین ادبدوستان و محققان قرار گرفتهاند.