سی‌دی (CD) و درایو نوری یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ذخیره‌سازی داده در دهه‌های اخیر بوده‌اند. در ادامه، نگاهی جامع به تاریخچه سی‌دی و درایو نوری خواهیم داشت.
پیدایش و توسعه سی‌دی
ایده ساخت دیسک نوری به دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد، زمانی که محققان به دنبال روش‌های جدیدی برای ذخیره و بازیابی اطلاعات بودند. یکی از نخستین مفاهیم دیسک دیجیتال توسط جیم راسل در سال ۱۹۶۶ مطرح شد. اما پیشرفت واقعی زمانی رخ داد که شرکت‌های فیلیپس و سونی در دهه ۱۹۷۰ تحقیقات گسترده‌ای را برای توسعه دیسک‌های نوری آغاز کردند.
در سال ۱۹۷۹، این دو شرکت استاندارد مشترکی را برای Compact Disc (CD) ارائه کردند. اولین سی‌دی صوتی تجاری در سال ۱۹۸۲ عرضه شد و آلبوم “Billy Joel – 52nd Street” به عنوان نخستین اثر موسیقی روی سی‌دی منتشر شد. این فناوری به سرعت محبوب شد، زیرا کیفیت صدای بالایی ارائه می‌داد و برخلاف صفحات گرامافون یا نوارهای کاست، مقاومت بیشتری در برابر فرسایش داشت.
رشد و پذیرش عمومی
در دهه ۱۹۸۰، سی‌دی‌ها به عنوان یک رسانه ذخیره‌سازی استاندارد برای موسیقی مورد استفاده قرار گرفتند. اما با پیشرفت فناوری، کاربرد آنها به فراتر از صوت گسترش یافت. در سال ۱۹۸۵، شرکت‌های فیلیپس و سونی CD-ROM را معرفی کردند که امکان ذخیره‌سازی داده‌های کامپیوتری را فراهم می‌کرد. این فناوری انقلابی در صنعت کامپیوتر ایجاد کرد و جایگزین فلاپی دیسک شد.
در دهه ۱۹۹۰، با رشد اینترنت و نیاز به ذخیره اطلاعات بیشتر، CD-R (قابل نوشتن) و CD-RW (قابل بازنویسی) وارد بازار شدند. این دیسک‌ها امکان ضبط اطلاعات شخصی و انتقال فایل‌ها را برای کاربران فراهم کردند.
ظهور DVD و رقابت با سایر فناوری‌ها
در سال ۱۹۹۵، استاندارد DVD (Digital Versatile Disc) معرفی شد که ظرفیت ذخیره‌سازی بیشتری نسبت به سی‌دی داشت. دی‌وی‌دی‌ها توانستند ویدئوهای باکیفیت بالا را ذخیره کنند و به مرور جایگزین نوارهای VHS شدند. با وجود موفقیت دی‌وی‌دی، تحقیقات برای افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی ادامه یافت و در نهایت، فناوری Blu-ray در سال ۲۰۰۶ معرفی شد که ظرفیت و کیفیت به مراتب بالاتری داشت.
درایوهای نوری و تکامل آنها
درایوهای نوری نیز همراه با دیسک‌های نوری پیشرفت کردند. نخستین درایوهای CD-ROM در دهه ۱۹۸۰ عرضه شدند و سرعت خواندن آنها در ابتدا حدود ۱× (۱۵۰ کیلوبایت بر ثانیه) بود. اما با گذشت زمان، سرعت این درایوها به ۵۲× رسید.
درایوهای DVD-ROM و DVD-RW در اواخر دهه ۱۹۹۰ محبوب شدند و به کاربران اجازه می‌دادند فیلم‌ها، بازی‌ها و داده‌های حجیم را ذخیره و بازیابی کنند. با ظهور Blu-ray drives، امکان خواندن و نوشتن داده‌های با حجم بالا (تا ۲۵ گیگابایت برای دیسک‌های تک‌لایه و ۵۰ گیگابایت برای دیسک‌های دو لایه) فراهم شد.
افول و جایگزین‌های مدرن
با گسترش اینترنت و حافظه‌های فلش، استفاده از درایوهای نوری در دهه ۲۰۱۰ کاهش یافت. سرویس‌های استریم و ذخیره‌سازی ابری موجب شدند که رسانه‌های فیزیکی نقش کمتری در انتقال داده داشته باشند. امروزه، حافظه‌های SSD، فلش‌مموری‌ها و هارددیسک‌های اکسترنال جایگزین اصلی دیسک‌های نوری محسوب می‌شوند.
نتیجه‌گیری
سی‌دی‌ها و درایوهای نوری نقش حیاتی در توسعه فناوری ذخیره‌سازی داده ایفا کردند و راه را برای رسانه‌های دیجیتال هموار ساختند. هرچند امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما تاریخچه آنها همچنان تأثیرگذار است و نشان‌دهنده پیشرفت فناوری در دهه‌های اخیر می‌باشد.