👑 بلاش اول اشکانی: واپسین شاه بزرگ و مدافع میراث ایرانی
بلاش اول، مشهور به وَلَگش یا بَلاش، بیست و دومین شاه سلسله اشکانی و یکی از آخرین فرمانروایان قدرتمند این دودمان بود. او در دورهای بحرانی به سلطنت رسید و با وجود آشوبهای داخلی، بلایای طبیعی و تهدیدهای خارجی، تلاش کرد تا انسجام سیاسی و فرهنگی ایران را حفظ کند. بسیاری از مورخان او را واپسین شاه بزرگ اشکانی میدانند.
🧬 تولد و نسب
نام کامل: بلاش اول (در منابع یونانی: Vologases I)
سال تولد: حدود اواسط قرن اول میلادی
پدر: ونون دوم، از خاندان اشکانی
مادر: بانویی یونانیتبار
بلاش از تبار اشرافی و سلطنتی بود و با رضایت برادرانش به سلطنت رسید، برخلاف سنت رایج اشکانیان که رقابتهای خونین میان شاهزادگان را در پی داشت.
👑 آغاز سلطنت
در سال ۵۱ میلادی، پس از مرگ پدرش ونون دوم، بلاش بر تخت سلطنت نشست.
برخلاف بسیاری از شاهان پیشین، او با تدبیر و انصاف، ساتراپیهای مهم مانند آتروپاتن و ارمنستان را به برادرانش پاکور و تیرداد سپرد تا از نفاق داخلی جلوگیری کند.
⚔️ چالشهای داخلی و خارجی
بلاش اول در دوران سلطنت خود با بحرانهای متعددی روبهرو بود:
1. بلایای طبیعی
وقوع طاعون، وبا و خشکسالی گسترده در ایران
قحطی و کاهش جمعیت در برخی مناطق ساتراپیها
2. شورشهای داخلی
ظهور مدعیان سلطنت مانند اردوان سوم و بلاش دوم
درگیریهای قدرت در بابل و ماد که موجب تضعیف اقتدار مرکزی شد
3. تهدیدهای خارجی
درگیری با امپراتوری روم بر سر کنترل ارمنستان
رادامیستوس، شاهزاده ایبری، با تزویر حکومت ارمنستان را تصاحب کرده بود
بلاش با لشکرکشی به ارمنستان، تیرداد را بهعنوان شاه قانونی آنجا منصوب کرد
🏛️ سیاستهای فرهنگی و اداری
تلاش برای احیای هویت ایرانی در برابر نفوذ یونانی و رومی
حمایت از زبان پارتی و نمادهای ایرانی در سکهها و کتیبهها
تقویت ساختار ساتراپیها و واگذاری قدرت به خاندانهای محلی وفادار
حفظ استقلال نسبی اقوام تابع با رعایت عدالت در تقسیم قدرت
✍️ سکهها و نمادها
سکههای بلاش اول در شهرهایی مانند سلوکیه ضرب شدهاند
تصویر او با تاج اشکانی و نمادهای زرتشتی دیده میشود
این سکهها نشاندهنده تلاش او برای بازگرداندن شکوه ایرانی به نمادهای سلطنتی هستند
⚰️ مرگ و جانشینی
بلاش اول در سال ۷۸ میلادی درگذشت
پس از او، پاکور دوم بهعنوان شاه رسمی و بلاش دوم بهعنوان مدعی سلطنت ظاهر شدند
با مرگ بلاش، دوره افول اشکانیان آغاز شد و زمینه برای ظهور ساسانیان فراهم گردید
🌍 میراث تاریخی
بلاش اول نماد آخرین تلاش برای حفظ انسجام سیاسی و فرهنگی ایران اشکانی بود
او با تدبیر، انصاف و دلاوری، در برابر آشوبهای داخلی و تهدیدهای خارجی ایستادگی کرد
در تاریخ ایران، از او بهعنوان واپسین شاه بزرگ اشکانی یاد میشود