سید حسن مدرس (۱۲۴۹–۱۳۱۶ شمسی) یکی از برجسته‌ترین روحانیون و سیاستمداران شیعه در تاریخ معاصر ایران بود. او در روستای سرابه، از توابع شهرستان اردستان در استان اصفهان، متولد شد و از همان دوران کودکی علاقه‌مند به علوم دینی بود. تحصیلات خود را ابتدا در حوزه علمیه اصفهان آغاز کرد و سپس برای تکمیل دانش خود به نجف رفت، جایی که نزد اساتید بزرگی چون میرزای شیرازی، آخوند خراسانی و سید محمدکاظم یزدی به تحصیل پرداخت و به درجه اجتهاد رسید.
مدرس پس از بازگشت به ایران، به تدریس علوم دینی پرداخت و به دلیل توانایی علمی و فقهی خود، به عنوان یکی از مجتهدان طراز اول شناخته شد. او در دوره دوم مجلس شورای ملی، به عنوان یکی از پنج مجتهد ناظر بر مصوبات مجلس انتخاب شد و از آن پس، نقش مهمی در سیاست ایران ایفا کرد. او در دوره‌های سوم تا ششم مجلس شورای ملی نماینده مردم تهران بود و به دلیل صراحت و شجاعت در بیان نظرات خود، به یکی از چهره‌های تأثیرگذار در سیاست ایران تبدیل شد.
در دوران جنگ جهانی اول، مدرس به همراه گروهی از نمایندگان مجلس، کمیته دفاع ملی را تشکیل داد و به قم مهاجرت کرد تا در برابر نفوذ بیگانگان ایستادگی کند. او از مخالفان سرسخت رضاخان بود و در برابر اقدامات او، از جمله تغییر نظام حکومتی از قاجار به پهلوی، مقاومت کرد. این مخالفت‌ها باعث شد که رضاخان او را به خواف تبعید کند و پس از چند سال، در ۱۰ آذر ۱۳۱۶، در کاشمر به شهادت برسد.
مدرس علاوه بر فعالیت‌های سیاسی، در زمینه علمی نیز آثار مهمی از خود به جای گذاشت. او رساله‌هایی در فقه و اصول نوشت و به تدریس نهج‌البلاغه و فلسفه پرداخت. شخصیت او به عنوان یک روحانی مبارز، نماد مقاومت در برابر استبداد و استعمار شناخته می‌شود. به همین دلیل، در جمهوری اسلامی ایران، روز شهادت او به عنوان «روز مجلس» نام‌گذاری شده است.
سید حسن مدرس نمونه‌ای از روحانیونی بود که سیاست را با دین پیوند داد و در برابر ظلم ایستادگی کرد. او تا آخرین لحظات زندگی خود بر اصول و اعتقاداتش پایبند ماند و نامش در تاریخ ایران به عنوان یکی از نمادهای مبارزه با استبداد جاودانه شد.