شاه سلطان حسین، واپسین پادشاه قدرتمند صفوی، از سال ۱۶۹۴ تا ۱۷۲۲ میلادی سلطنت کرد. دوران او با ضعف دربار، نفوذ روحانیون، و سقوط اصفهان به دست افغانها، پایان رسمی شکوه صفویان را رقم زد.
👑 تولد و نسب
نام کامل: السلطان العادل الکامل الهادی الوالی ابوالمظفر شاه سلطان حسین الحسینی الموسوی الصفوی بهادرخان
زادروز: ربیعالثانی ۱۰۷۹ هجری قمری (اکتبر ۱۶۶۸ میلادی) در اصفهان
پدر: شاه سلیمان صفوی
مادر: یکی از زنان حرمسرا، نامشخص
دودمان: صفویان، با تبار شیعی و نسب علوی
همسران و فرزندان: چند همسر و فرزندان متعدد، از جمله تهماسب دوم که پس از سقوط اصفهان مدعی سلطنت شد
🛡️ آغاز سلطنت
در سال ۱۱۰۵ هجری قمری (۱۶۹۴ میلادی)، پس از مرگ پدر، با حمایت عمه قدرتمندش و شیخالاسلام محمدباقر مجلسی به سلطنت رسید
در آغاز سلطنت، فردی زاهد، منزوی و بیتجربه بود که بیشتر در حرمسرا پرورش یافته بود
اداره امور کشور را به روحانیون شیعه و درباریان واگذار کرد، که موجب تضعیف قدرت مرکزی شد
🕌 سیاست مذهبی و اجتماعی
تقویت شدید تشیع اثناعشری و نفوذ روحانیون در امور دولتی
ممنوعیت برخی آیینها و اعمال اهل سنت، که موجب نارضایتی در مناطق سنینشین شد
ساخت مدارس دینی، مساجد، و حمایت از علما، اما با غفلت از ارتش و امور مالی
افزایش مالیاتها و فشار بر اقلیتها، از جمله یهودیان و مسیحیان
⚔️ بحرانها و سقوط
شورشهای متعدد در قندهار، لرستان، گرجستان، و بلوچستان
در سال ۱۷۲۲، محمود افغان از قندهار قیام کرد و پس از نبردهای متعدد، به اصفهان رسید
شاه سلطان حسین پس از محاصره طولانی اصفهان، در مهر ۱۷۲۲ تسلیم شد
سقوط اصفهان پایان رسمی سلطنت صفویان بود، هرچند تهماسب دوم بعدها مدعی سلطنت شد
⚰️ مرگ و آرامگاه
پس از سقوط، مدتی تحت نظر محمود افغان بود
در سال ۱۷۲۶ میلادی (۲۰ ربیعالاول ۱۱۳۹ هجری قمری)، در اصفهان به قتل رسید
آرامگاه او در حرم حضرت معصومه (س) در قم قرار دارد
🌟 میراث تاریخی
شاه سلطان حسین نماد افول صفویان، ضعف دربار، و سلطه روحانیون است
با وجود دیانت و زهد شخصی، ناتوانی در مدیریت کشور موجب فروپاشی امپراتوری شد
دوران او پایان دولت صفوی و آغاز دورهای از آشوب و تجزیه در ایران بود
در تاریخ ایران، او بهعنوان پادشاهی نالایق اما مؤمن شناخته میشود