شیخ فضل‌الله نوری یکی از برجسته‌ترین علمای شیعه و از شخصیت‌های تأثیرگذار در تاریخ مشروطیت ایران بود. او در سال ۱۲۵۹ قمری در منطقه کجور مازندران متولد شد و پس از طی مراحل مقدماتی تحصیل، برای ادامه تحصیلات به نجف مهاجرت کرد. در آنجا نزد استادانی چون میرزا حبیب‌الله رشتی و سید محمدحسن شیرازی به تحصیل علوم دینی پرداخت و به درجه اجتهاد رسید.
پس از بازگشت به ایران، شیخ فضل‌الله نوری در تهران به تدریس و فعالیت‌های مذهبی پرداخت و به یکی از مجتهدان برجسته تبدیل شد. او در ابتدا از جنبش مشروطه حمایت کرد، اما پس از مشاهده برخی تغییرات در قوانین مشروطه که به نظر او با احکام اسلامی مغایرت داشت، به مخالفت با آن پرداخت و جنبش مشروطه مشروعه را پایه‌گذاری کرد. او معتقد بود که قوانین کشور باید بر اساس احکام شرعی تنظیم شوند و مشروطه بدون در نظر گرفتن مشروعیت دینی، ناقص خواهد بود.
در جریان انقلاب مشروطه، شیخ فضل‌الله نوری نقش مهمی در تحولات سیاسی ایفا کرد. او با به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه همراهی کرد و پس از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان، دستگیر شد. دادگاه مشروطه‌خواهان او را به اعدام محکوم کرد و در ۹ مرداد ۱۲۸۸ شمسی در میدان توپخانه تهران به دار آویخته شد. پیکر او در حرم حضرت معصومه (س) در قم به خاک سپرده شد.
شیخ فضل‌الله نوری آثار متعددی در زمینه فقه و اصول نگاشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به رساله حرمت مشروطه و تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل اشاره کرد. او همچنین شاگردان برجسته‌ای تربیت کرد که بعدها نقش مهمی در حوزه‌های علمی و مذهبی ایفا کردند.
شخصیت شیخ فضل‌الله نوری همچنان مورد بحث و بررسی قرار دارد. برخی او را مدافع اسلام و سنت‌های دینی می‌دانند، در حالی که برخی دیگر او را مخالف آزادی‌های مدرن قلمداد می‌کنند. با این حال، نقش او در تاریخ ایران و تأثیرگذاری‌اش بر تحولات سیاسی و مذهبی، انکارناپذیر است.