هرمز اول، سومین شاهنشاه ساسانی، تنها یک سال سلطنت کرد (۲۷۰–۲۷۱ میلادی) اما بهعنوان فرماندهای دلیر و محبوب، نقش مهمی در تثبیت قدرت ساسانیان پس از شاپور اول ایفا کرد.
👑 تولد و نسب
نام کامل: هرمز یکم (پارسی میانه: اَئُوهُرْمَزْدَ – Awōhormazd)
پدر: شاپور اول، شاهنشاه بزرگ ساسانی
مادر: دختر مهرک نوشزاد
فرزند: هرمزدک
خاندان: ساسان
🛡️ پیشزمینه و مقامهای پیش از سلطنت
در دوران سلطنت پدرش، فرماندهی پارت و سپس شاهی ارمنستان را برعهده داشت.
بهدلیل دلاوریهایش در جنگهای ایران با روم و ارمنستان، لقبهایی چون دلیر و شاه بزرگ ارمنشهر به او داده شد.
محبوبیت و شجاعت او باعث شد شاپور اول او را بهعنوان جانشین برگزیند، با وجود اینکه برادران دیگری نیز داشت.
👑 سلطنت کوتاهمدت
پس از مرگ شاپور اول در مه ۲۷۰ میلادی، هرمز اول به سلطنت رسید.
دوران سلطنت او تنها حدود یک سال طول کشید و در ژوئن ۲۷۱ میلادی درگذشت.
با وجود کوتاهی سلطنت، او توانست آرامش نسبی را حفظ کند و میراث پدرش را بیدردسر منتقل کند.
🏛️ سیاست و دیپلماسی
هیچ جنگ بزرگی در دوران او ثبت نشده، اما او به تثبیت روابط با ارمنستان و حفظ مرزهای غربی ادامه داد.
بهنظر میرسد که او سیاستهای فرهنگی و مذهبی پدرش را ادامه داد، از جمله تساهل دینی نسبت به مانویان.
⚰️ مرگ و جانشینی
هرمز اول در ژوئن ۲۷۱ میلادی درگذشت.
جانشین او بهرام اول، برادرش بود که سیاستهای مذهبی سختگیرانهتری نسبت به مانویان در پیش گرفت.
محل دفن هرمز مشخص نیست، اما احتمالاً در بیشاپور یا تیسفون بوده است.
🌟 میراث تاریخی
هرچند سلطنت او کوتاه بود، هرمز اول بهعنوان شاهی دلیر، وفادار، و انتقالدهنده آرام قدرت شناخته میشود.
او نماد مرحلهای گذار در تاریخ ساسانیان است، بین شکوه شاپور اول و تحولات مذهبی بهرام اول.