میرزای شیرازی، معروف به سید محمدحسن شیرازی، یکی از برجسته‌ترین علمای شیعه در دوران قاجار است که با تصمیمات شجاعانه و هوشمندانه خود، تأثیر عمیقی بر تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام گذاشت. او در سال 1230 هجری قمری (1815 میلادی) در شیراز، در خانواده‌ای اهل علم و تقوا به دنیا آمد. دوران کودکی او در فضایی معنوی گذشت و نشان‌دهنده استعدادی خاص در علوم دینی بود.
میرزای شیرازی در سنین نوجوانی برای ادامه تحصیلات به حوزه علمیه اصفهان رفت و تحت تعلیم اساتید برجسته آن زمان قرار گرفت. او سپس به نجف اشرف، مرکز اصلی علوم دینی شیعه، مهاجرت کرد و در کنار عالمان بزرگی چون شیخ انصاری، به کسب دانش پرداخت. استعداد و پشتکار او به سرعت باعث شد که به یکی از شاگردان ممتاز شیخ انصاری تبدیل شود. پس از درگذشت شیخ انصاری، میرزای شیرازی به عنوان یکی از رهبران برجسته حوزه علمیه شناخته شد.
یکی از مهم‌ترین وقایع زندگی او، صدور فتوای تحریم تنباکو در سال 1309 هجری قمری (1891 میلادی) بود. این فتوا که در واکنش به قرارداد رژی بین ایران و یک شرکت بریتانیایی صادر شد، نشان‌دهنده نقش محوری او در مقابله با استبداد و استعمار بود. این فتوا باعث ایجاد جنبشی مردمی علیه این قرارداد شد و در نهایت به لغو آن منجر گردید. این حرکت نه تنها نشان‌دهنده توانایی او در بسیج مردم بود، بلکه اهمیت جایگاه علمای دینی در مسائل سیاسی و اجتماعی را نیز به نمایش گذاشت.
میرزای شیرازی علاوه بر نقش‌های سیاسی و اجتماعی، در حوزه علم و فقه نیز آثار مهمی از خود به جا گذاشت. یکی از ویژگی‌های برجسته او، روش آموزشی منحصر به فردی بود که با استفاده از استدلال‌های منطقی و تفکر انتقادی، شاگردان خود را به تحلیل عمیق مسائل دینی و فقهی تشویق می‌کرد. بسیاری از شاگردان برجسته او، از جمله آخوند خراسانی و میرزا حسین نائینی، از تأثیرات آموزشی و فکری او بهره‌مند شدند.
زندگی شخصی او نیز مملو از زهد، تقوا، و خدمت به مردم بود. او همواره تلاش می‌کرد زندگی ساده‌ای داشته باشد و در کمک به نیازمندان پیشگام بود. این اخلاق و رفتار او، احترام و محبت عمیقی را در میان مردم و علما ایجاد کرد.
میرزای شیرازی در سال 1312 هجری قمری (1895 میلادی) در سامرا درگذشت و پیکرش در نجف اشرف به خاک سپرده شد. میراث او همچنان به عنوان نمادی از رهبری دینی، مقاومت در برابر ظلم، و تعهد به ارزش‌های انسانی و اسلامی زنده است.